Όταν χαίρεται η ψυχή μας, χαίρεται και το σώμα μας. ‘Οταν πονάει η ψυχή μας, πονάει και το σώμα μας.
Το ακούμε όμως; Το βλέπουμε; Το αγαπάμε; ή είμαστε τόσο επικεντρωμένοι σε όλα τα άλλα εκτός από αυτό; Στην αρχή, το σώμα μας κάνει υπομονή. Περιμένει καρτερικά να του δώσουμε σημασία. Στη συνέχεια, αρχίζει να επικοινωνεί τη δυσαρέσκειά του, πονώντας κάποιο μέρος του. Τότε αρχίσουμε να το βλέπουμε, γιατί πολύ απλά νιώθουμε λίγο πόνο. Μόλις παρέλθει ο μικρός αυτός πόνος, το ξεχνάμε πάλι και αφοσιωνόμαστε σε άλλα θέματα μεγαλύτερης σημασίας για εμάς. Μετά όμως αρχίζει και πονάει το ίδιο σημείο πιο δυνατά, και αυτός ο πόνος αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Ετσι αρχίζουμε να δίνουμε σημασία σε αυτό, αλλά βλέπουμε το πρόβλημα όταν έχει μεγιστοποιηθεί και δεν ξέρουμε πώς να το χειριστούμε.
Σαφώς πρώτα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιο γιατρό, ώστε να δούμε αν συμβαίνει κάτι οργανικό. Εφόσον, εξετάσουμε και αποκλείσουμε βιολογικούς παράγοντες σαν πιθανά αίτια αυτών των συμπτωμάτων, μετά χρειάζεται να αναρωτηθούμε τι άλλο μπορεί να θέλει να μας πει το κορμί μας και εμείς δεν το ακούμε ή δεν θέλουμε να το ακούσουμε.
Κάπως έτσι, λοιπόν, δημιουργούνται τα γνωστά ψυχοσωματικά συμπτώματα. Είναι ουσιαστικά η σχέση της ψυχής και του σώματος. Νιώθουμε τον πόνο της ψυχής μας, και τον βλέπουμε μέσω του σώματός μας που αλλάζει. Μπορεί να πονάμε, μπορεί να αυξηθεί ή να ελλατωθεί το βάρος μας, μπορεί να έχουμε πονοκεφάλους, ζαλάδες, ταχυκαρδίες, δυσκολία στην αναπνοή, σφίξιμο στο στομάχι, σπαστική κολίτιδα, το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, κλπ. Δε σημαίνει βέβαια ότι οι ψυχοσωματικές ασθένειες είναι λιγότερο αληθινές από τις κοινές. Τα συμπτώματά τους υπάρχουν και είναι ορατά και μπορούν να κλιμακωθούν με άσχημες συχνά συνέπειες.
Μήπως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο ψυχολογικός παράγοντας στη ζωή μας; Τις περισσότερες φορές φοβόμαστε να εκφράσουμε τους φόβους ή τις αδυναμίες μας και να απευθυνθούμε σε κάποιο σύμβουλο, ενώ ξέρουμε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι της γιατρειάς μας. Η διαφορά είναι το αίτιο που ενεργοποιεί τον πόνο. Και το αίτιο σε αυτή την περίπτωση είναι ο πόνος της ψυχής μας.
Ουσιαστικά αυτά τα συμπτώματα δείχνουν τη σωματοποιημένη εξωτερίκευση των συναισθημάτων μας και όλων γενικά των ψυχολογικών συγκρούσεων που διενεργούνται μέσα μας.
Μερικές φορές θέλουμε να επικοινωνήσουμε με τους δικούς μας ανθρώπους ή ακόμα και με οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο που βρίσκεται στο περιβάλλον μας και ίσως να μην μπορούμε να εκφραστούμε ή να μην έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε ‘σωστά’ τα λόγια. Μήπως λοιπόν εμφανίζουμε και προβάλλουμε ένα άλλο σώμα από αυτό που είχαμε και είχαμε συνηθίσει και εμείς ή και μας είχαν συνηθίσει, για να περάσουμε κάποιο μήνυμα; για να δούν οι άλλοι ότι υπάρχουμε; για να αναρωτηθούν πρώτα οι άλλοι ‘γιατί έχουμε γίνει έτσι’, και μετά εμείς; ή μήπως απλά δοκιμάζουμε τις αντοχές μας, τα όριά μας;
Όλα τα παραπάνω μπορεί να δημιουργούνται από τον εσωτερικό μας πόνο, αλλά χρειάζεται να ενδιαφερθούμε για αυτά, διότι μόνο έτσι θα αρχίσουμε να νιώθουμε καλύτερα. Η σχέση σώματος – ψυχής είναι μια αμφίδρομη σχέση. ‘Οταν κοιτάμε το σώμα μας και μας ευχαριστεί αυτό που βλέπουμε, νιώθουμε καλύτερα και όταν νιώθουμε καλύτερα φροντίζουμε και το σώμα μας.
Αρκετές έρευνες λένε, ότι έχουν λιγότερο άγχος όσοι άνθρωποι έχουν υγιή εικόνα του σώματός τους. Είναι πιο θαραλλέοι και διεκδικητικοί στις σχέσεις τους και είναι πιθανό να διατηρήσουν τις θετικές αλλαγές τόσο στο σώμα τους όσο και στην ψυχή τους.
Μπορούμε λοιπόν να ‘ακούσουμε’ και να ‘δούμε’ τι συμβαίνει στο σώμα μας, να κάνουμε πρώτα ιατρικές εξετάσεις, και εφόσον δεν υπάρχει κάτι παθολογικό, να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό που θα μας βοηθήσει να τακτοποιήσουμε τις σκέψεις στο μυαλό μας, ώστε να αντιμετωπίζουμε ρεαλιστικά ότι συμβαίνει γύρω μας, να γίνουμε πιο λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας και πιο επικοινωνιακοί. Αν νιώσουμε καλύτερα, θα φροντίσουμε και το σώμα μας, και αν φροντίσουμε το σώμα μας, θα νιώσουμε και καλύτερα.
Δεν θα πρέπει λοιπόν να ξεχνάμε πως το σώμα μας πάντα θα μας δείχνει αυτό που νιώθουμε και που έχουμε ανάγκη. Συνεπώς, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε εγκαίρως τα ψυχοσωματικά μας θέματα, ώστε να βρεθούμε το συντομότερο σε ψυχική και σωματική ισορροπία.
Και το σημαντικότερο; να ‘ακούμε’ το σώμα μας... ‘Ισως να μας λέει αυτά που δεν τολμούμε να συνειδητοποιήσουμε...
Τριανταφύλλου Γεωργία, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπεύτρια
